طراحی آپارتمان

نگاهی به کتاب زندگی بزرگ در آپارتمان‌های کوچک

معرفی کتاب
ایده‌های بزرگ برای فضاهای کوچک
نگاهی به کتاب زندگی بزرگ در آپارتمان‌های کوچک

کمال یوسف‌پور

طی دهه‌های گذشته، رشد جمعیت در شهرهای بزرگ موجب افزایش تقاضا برای مسکن و در نتیجه پیدایش فضاهایی جدید برای زندگی تحت عنوان آپارتمان‌های کوچک شده است که در جای‌جای این شهرها با سرعتی چشمگیر در حال ساخته شدن هستند. بدین‌ترتیب زندگی در آپارتمان‌های کوچک به مسأله‌ای اجتناب‌ناپذیر برای ساکنان شهرهای بزرگ تبدیل شده است که باید به نحوی با آن کنار بیایند و خود را با آن وفق دهند. از این‌رو، در سال‌های اخیر معماران و طراحان تدابیر و روش‌های خلاقانه مختلفی جهت بهینه‌سازی فضا و افزایش کارآیی آن در آپارتمان‌های کوچک ارائه نموده‌اند که بکارگیری آنها می‌تواند به افزایش کیفیت زندگی در این دسته از فضاهای مسکونی منجر شود. در همین زمینه، اخیراً کتاب جالبی با نام «زندگی بزرگ در آپارتمان‌های کوچک» (Living Big in Small Apartments)، نوشته James Grayson Trulove، منتشر شده است که به معرفی 18 آپارتمان کوچک خوب طراحی‌شده، از معمارانی همچون Stephen Alton، SA Architects، David Hotson Architects و Gary Schoemaker Architects، در نیویورک، سان‌فرانسیسکو، بوستون و دیگر شهرهای مهم آمریکا که ارزش هر مترمربع واحد مسکونی در آنها بسیار بالاست، می‌پردازد و راهکارهای این معماران را جهت بهینه‌سازی فضا در طرح‌هایشان مورد بررسی قرار می‌دهد. اکثر آپارتمان‌های معرفی‌شده از طرح مدرنی برخوردار هستند و کاربرد نوآورانه مصالح و روش‌های ساخت موجب دست‌یابی به کیفیت بالایی از طراحی در آنها شده است. معرفی هر پروژه در این کتاب با تصاویر متعددی از فضاهای داخلی آن که توسط تعدادی از بهترین عکاسان معماری تهیه ‌شده‌اند و نیز ترسیمات طرح، شامل سایت‌پلان، پلان طبقه و جزئیات همراه است که این امر به درک بهتر خواننده از فضا و راهکارهای خلاقانه مورد نیاز برای بهینه‌سازی آن کمک فراوانی می‌کند.

اگرچه 18 پروژه معرفی‌شده در این کتاب از گونه‌های متفاوتی انتخاب شده‌اند و اندازه‌ها و پلان‌های مختلفی دارند، اما راهکارهای مشترک طراحی که در تمامی آنها مورد استفاده قرار گرفته است، آنها را به نوعی به هم مرتبط می‌کند. در راهکار‌های ارائه‌شده در این کتاب، عموماً بر استفاده‌های نوآورانه و چندکارکردی از فضاهای کوچک تأکید شده است. همچنین بسیاری از این راهکارها، از قبیل استفاده از یک دیوار کوتاه برای جداکردن فضای نشیمن و غذاخوری از آشپزخانه یا جایگزینی دیوارهای صلب با دیوارهای شیشه‌ای شفاف، معطوف به ایجاد تغییرات معمارانه در فضا هستند تا ایجاد تغییرات دکوراتیو و تزیینی.

راهکار اساسی و کلیدی‌ای که در این کتاب برای بهینه‌سازی فضای زندگی در آپارتمان‌های کوچک، پیشنهاد شده است، چندکارکردی ساختن فضاها و مبلمان‌ها می‌باشد، یعنی طراحی فضاها و مبلمان‌هایی که برای دو یا چند کار مورد استفاده قرار می‌گیرند، به عنوان مثال در اکثر آپارتمان‌های معرفی‌شده، از میز غذاخوری به عنوان میز کار و تحریر نیز استفاده می‌شود، یا کمد قابل جابجایی و یونیت وسایل صوتی تصویری به عنوان تقسیم‌کننده فضا نیز به کار می‌‌رود و اتاق خواب را از فضای نشیمن جدا می‌کند. یکی دیگر از راهکارهای مطرح‌شده، استفاده از شیشه شفاف و نیم‌شفاف بجای دیوارهای صلب است که باعث می‌شود اتاق‌ها بزرگ‌تر به نظر برسند. بکارگیری پانل‌های متحرک راهکار پیشنهادی دیگری است که امکان آرایش فضایی انعطاف‌پذیر اتاق‌ها و تغییر اندازه و مقیاس آنها را فراهم می‌کند.

با توجه به گسترش روزافزون ساخت آپارتمان‌های کوچک در شهرهای بزرگ و ضرورت تطبیق نیازهای روزمره زندگی با این نوع فضاهای مسکونی، مطالعه این کتاب به تمام معماران و طراحان، جهت رسیدن به دید جدیدی از امکانات و قابلیت‌های فضایی آپارتمان‌های کوچک، توصیه می‌شود.